منظور از مهرالمسمی چیست؟
منظور از مهرالمسمی چیست؟
احتمالا برای بسیاری از افراد این سؤال مطرح می شود که منظور از مهرالمسمی چیست؟ و شرایط صحت آن چگونه می باشد؟ در پاسخ به این سؤال می توان گفت به طور کلی مهریه مالی است که بعد از جاری شدن خطبه نکاح، زن مستحق دریافت آن می باشد. مهریه دارای انواع مختلفی از قبیل؛ مهرالمتعه، مهرالمثل و مهرالمسمی می باشد.
بر همین اساس در این مقاله به دنبال یافتن پاسخی مناسب به این سؤال هستیم که مهرالمسمی چیست؟ و صحت آن چه شرایطی دارد؟ تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
منظور از مهرالمسمی چیست؟
مهریه از جمله حقوق زنان بوده که به موجب عقد نکاح بر ذمه مرد گذاشته شده و او موظف به پرداخت آن می باشد. زن مالک مهریه بوده و در هر زمان حق مطالبه و تصرف در مهریه را دارد. در واقع در پاسخ به این سؤال که مهرالمسمی چیست؟ می توان گفت مطابق با ماده 1080 قانون مدنی، مهرالمسمی بر اساس توافق میان دو طرف تعیین می گردد و از نظر نوع و تعداد، هیچ معیار و میزان مشخصی ندارد. به عبارت دیگر زن و شوهر پیش از جاری شدن خطبه عقد می توانند با توافق یکدیگر، میزان مهریه را تعیین نمایند. بنابراین چنانچه تمامی شرایط مهریه به درستی رعایت شود، مهرالمسمی به عنوان مهریه تعیین و مرد موظف به پرداخت آن می باشد.
هم چنین به منظور پاسخ به این سؤال که مهرالمسمی چیست؟ باید خاطر نشان ساخت که مهرالمسمی به موجب توافق میان زوجین مشخص می گردد و در صورتی که تعیین مقدار آن به شخص سوم و یا زوج واگذار گردد، وی این اختیار را داشته تا هر میزانی مهرالمسمی را تعیین نماید. اما اگر این اختیار به زوجه داده شود، مهریه تنها به اندازه مهرالمثل تعیین خواهد شد. از سوی دیگر مهریه در مهرالمسمی می تواند مشتمل بر منزل، سکه، باغ، زمین، وسیله نقلیه، اجاره بهای یک سال منزلی که متعلق به مرد است، آموزش و تعلیم قرآن و نقاشی و خیاطی و … که در ادامه به تفصیل به آن ها اشاره خواهیم کرد.
آشنایی با انواع مهرالمسمی
پیشتر در خصوص این که مهرالمسمی چیست؟ توضیحاتی را ارائه کردیم. حال در نظر داریم به انواع آن اشاره نماییم. به طور کلی مهریه به دو نوع عندالاستطاعه و عندالمطالبه تقسیم می شود. در صورتی که مهریه عندالاستطاعه باشد، هنگامی به زوجه پرداخت می شود که زوج توانایی پرداخت آن را داشته باشد. اما اگر مهریه از نوع عندالمطالبه باشد، مرد موظف است در هر زمانی که زن تقاضای مطالبه مهریه را داشته باشد، نسبت به پرداخت آن اقدام نماید. در ادامه هریک را به تفصیل توضیح خواهیم داد.
عندالاستطاعه
زمانی که مهریه از نوع عندالاستطاعه باشد، تنها در صورت استطاعت مالی زوج قابل پرداخت به زوجه می باشد. اما در صورتی که این موضوع ثابت شود که زوج به غیر از مستثنیات دین، اموال دیگری نیز دارد؛ در این صورت مهرالمسمی قابل مطالبه می باشد.
عندالمطالبه
در مهر عندالمطالبه، زوجه می تواند هر زمان نسبت به مطالبه مهریه خود اقدام نماید و توانایی مالی مرد ملاک نمی باشد. در صورتی که زوج از توانایی مالی جهت پرداخت مهریه برخوردار نباشد، می تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست اعسار نماید. بنابراین در صورتی که عدم توانایی مالی زوج به اثبات برسد، حکم اعسار مهریه توسط دادگاه صادر خواهد شد.
شروط صحت مهرالمسمی چیست؟
در حقیقت در پاسخ به این سؤال که مهرالمسمی چیست؟ می توان به شروط صحت آن اشاره نمود. به عبارت دیگر برای این که صحت مهرالمسمی برای تعیین مهریه، به اثبات برسد، باید شرایط ذیل را دارا باشد.
1. مهریه باید قابلیت تملک را داشته باشد. به این معنا که قابل انتقال باشد و زن بتواند آن را به تملک خود در آورد. به طور مثال نمی توان اموال عمومی و یا اموال وقف شده هم چون پیاده رو و خیابان را به عنوان مهرالمسمی تعیین نمود. هم چنین اموال و دارایی های فرد دیگری را نمی توان مهرالمسمی قرار داد.
2. مهر باید مالیت داشته باشد. به این معنا که امکان خرید و فروش آن وجود داشته باشد. به طور مثال، اعضای بدن نمی توانند به عنوان مهرالمسمی قرار بگیرند.
3. مهر لازم است معلوم و از نظر نوع، اندازه و جنس مشخص باشد. از نظر جنس می توان به طلا اشاره کرد.
4. مهر باید معلوم و معین باشد و هیچ گونه ابهامی نداشته باشد. به طور مثال شخصی که صاحب چندین خانه است. نمی تواند تنها به گفتن این حرف اکتفا کند که یک خانه را مهر زوجه قرار خواهم داد. بلکه باید به طور دقیق خانه را مشخص کند.
5. مهر باید دارای منفعت معقول و مشروع باشد. نمی توان مشروبات الکلی و مواد مخدر را به عنوان مهرالمسمی قرار داد.
6. به موجب قانون، مهریه باید دارای عین مشخص و معین باشد. به عبارت دیگر نمی توان مهری را تعیین نمود که هنگام عقد نبوده و از بین رفته باشد.
چگونگی مطالبه مهرالمسمی
همان طور که پیشتر اشاره کردیم، مهریه به عنوان یکی از حقوق مادی زن، بعد از جاری شدن عقد نکاح بر عهده مرد گذاشته می شود. بنابراین در صورتی که مرد از پرداخت آن امتناع ورزد، به موجب دادگاه و قانون، تا زمان پرداخت کامل مهریه برای مرد ضمانت اجرایی در نظر گرفته خواهد شد. در ارتباط با مطالبه مهریه باید گفت، زوجه می تواند با در دست داشتن عقدنامه و مراجعه به یکی از ادارات ثبت، نسبت به درخواست خود اقدام نماید. در نهایت اداره ثبت موظف بوده آن دسته از اموال غیر مستثنیات دین زوج را توقیف کند. اما اگر زوج هیچ اموالی برای توقیف نداشته باشد، زوجه باید درخواست خود را از طریق مراجعه به دادگاه پیگیری نماید.
مهرالمسمی تا چه میزانی قابل مطالبه می باشد؟
همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، به موجب ماده 1080 قانون مدنی جمهوری اسلامی، زوجین با توافق یکدیگر نسبت به تعیین میزان مهریه اقدام می نمایند. بر همین اساس در قانون مقدار مشخصی برای مهرالمسمی تعیین نشده و قانونگذار تعیین این مقدار را بر عهده زوجین قرار داده است. اما مطابق با ماده 22 قانون حمایت از خانواده، در صورتی که میزان مهریه بیشتر از 110 سکه بهار آزادی تعیین گردیده باشد، و زوج از توانایی مالی لازم جهت پرداخت آن برخوردار نباشد، وی تنها موظف به پرداخت 110 سکه بهار آزادی به زوجه می باشد. اما اگر ثابت شود که زوج توانایی مالی لازم برای پرداخت میزانی بیشتر از 110 سکه را دارد، موظف به پرداخت کل مهریه می باشد.
