مجازات عدم پرداخت نفقه
عواقب عدم پرداخت نفقه
طبق قانون ایران و احکام شرعی پرداخت نفقه زن و فرزند بر عهده شوهر و پدر است و عدم پرداخت نفقه نیز طبعا تبعاتی را به دنبال خواهد داشت. قانون برای عدم پرداخت نفقه توسط پدر یا همسر مجازاتی را برای وی در نظر گرفته است. زمانی که قانون وظیفه ای را برای هر کسی مشخص می کند به معنی این است که عمل مشخص شده بایستی انجام شود و در صورت ترک عمل شخص مجرم است و مجرم باید طبق قانون متحمل مجازات شود. در زندگی مشترک زوجین، اسلام و قوانین حاکم بر ایران حقوق مادی را برای زن در نظر گرفته است و یکی از این حقوق پرداخت نفقه به زن می باشد. طبق قانون مرد باید در پرداخت نفقه تمام تلاش خود را بکند و هر چقدر هم مرد از لحاظ مالی ضعیف باشد باز هم ملزم به پرداخت نفقه به زن و فرزندانش است. در ادامه مجازات هایی که قانون در عدم پرداخت نفقه برای مرد در نظر گرفته است می پردازیم. همچنین به تعریف کلی از نفقه زن و نفقه فرزندان خواهیم پرداخت.
منظور از نفقه زن و فرزندان چیست؟
به حکم قانون مرد در زندگی مشترک و در صورت نکاح دائم باید تمامی هزینه های خوراک و سرپناه و پوشاک و هزینه های درمان و سلامت زن را متقبل شود و نرخ و مقدار نفقه زن بستگی به موقعیت اجتماعی و شأن زن دارد. عدم پرداخت نفقه به زن باید دلایل قابل قبولی داشته باشد وگرنه قانون مرد را مجرم دانسته و با وی برخورد خواهد کرد. همچنین اگر زن و مرد دارای فرزند یا فرزندانی باشند مرد موظف است هزینه زندگی و تحصیلات فرزندان را نیز پرداخت نماید. چنانچه مرد به هر دلیلی قادر به پرداخت نفقه به زن یا فرزندان نباشد طبق قانون مجرم است و بنا بر تمکن مالی وی مجازات برای او مشخص خواهد شد. پس عدم پرداخت نفقه به فرزندان هم دارای مجازاتی مشخص است.
مجازات عدم پرداخت نفقه (2)
مجازات عدم پرداخت نفقه
در قانون عدم پرداخت نفقه مساوی است با ارتکاب جرم و شخص تخطی کننده از شرع و حکم قانون مجرم شناخته می شود. زیرا در ازدواج و عقد نکاح مرد متعهد به پرداخت نفقه به زن می شود و اگر بد عهدی کند قانون با وی برخورد خواهد کرد. مرد برای پرداخت نفقه زن و فرزندانش باید نهایت سعی خود را بکند و در صورت عدم پرداخت نفقه اهرمی برای مجبور کردن مرد باید وجود داشته باشد این اهرم مجازاتی است که قانون برای بروز چنین حالتی در نظر گرفته است. کسی که ترک انفاق کند در قانون کشور ما باید متحمل حبس و زندانی شدن شود.
اما اعمال مجازات برای فردی تخطی کننده باید شرایطی وجود داشته باشد. یکی از این شرایط تمکن مالی فرد است. اگر شخص تمکن مالی داشته باشد و عمدا از پرداخت نفقه به زن و فرزند سر باز زند و همچنین فرزندان وی دارای شرایط خاص نفقه باشند و تمکین همسرش ثابت شود، قانون برای وی مجازات تعزیری سه ماه و یک روز تا پنج ماه در نظر خواهد گرفت. همچنین در صورت اثبات تمکن مالی و عدم پرداخت نفقه به فرزندان دارای شرایط نفقه، پدر مجرم شناخته می شود و به مجازات تعزیری درجه ششم محکوم می شود که برابر است با شش ماه تا دو سال تمام است. اما شرایط فرزندان و زن در دریافت نفقه چیست؟ به این معنی؛ طبق قانون زن و فرزندان در چه شرایطی استحقاق دریافت نفقه را دارند؟ در متن زیر به آن خواهیم پرداخت.
مجازات عدم پرداخت نفقه (3)
شرایط استحقاق دریافت نفقه زن و فرزند
گفتیم که طبق قانون عدم پرداخت نفقه توسط همسر یا پدر برابر است با مجازاتی که قانون در نظر گرفته است. زمانی که زن به عقد دائم مرد درخواهد آمد و عملا زندگی مشترک خود را شروع می کنند آنان در قبال یکدیگر وظایفی خواهند داشت. زن از مرد تمکین خواهد کرد و در ازای آن مرد باید تمام هزینه های متعارف زندگی زن را پرداخت نماید. چنانچه زن در زندگی مشترک از مرد تمکین نکند مرد به حکم قانون حق قطع نفقه را خواهد داشت. اگر زن در دادگاه مدعی شود که به مرد خود تمکین کرده است و مرد استطاعت مالی دارد اما پرداخت نفقه را تحمل نمی کند به موجب قانون مرد مجرم است و دادگاه به وی تذکر خواهد داد و چنانچه به تذکرات دادگاه توجه نکرد به سه ماه و یک روز تا پنج ماه باید متحمل حبس شود. اما چنانچه مرد در دادگاه ثابت کند که همسرش از وی تمکین نمی کند مجازاتی متوجه او نخواهد بود.
اما در خصوص نفقه فرزند، پدر به عنوان حامی مادی و معنوی فرزندان علاوه بر وظیفه نگهداری و مراقبت از آنان وظیفه پرداخت هزینه های زندگی فرزندان و تحصیلات آنها بر ذمه اوست. اما چنانچه پدر از وظیفه خود شانه خالی کند مجرم شناخته می شود و به مجازات شش ماه تا دو سال حبس محکوم می شود. در این مورد قانون بر اساس عرف سن دریافت نفقه فرزندان را مشخص کرده است. دختران تا زمانی که ازدواج می کنند مشمول دریافت نفقه می شوند حتی اگر دارای شغلی باشند باز هم پدر موظف به پرداخت نفقه اوست. همچنین برای پسران تا سن ۱۸ سالگی و تا زمانی که مشغول به تحصیل هستند مشمول دریافت نفقه خواهند بود و در صورت عدم پرداخت نفقه از سوی پدر قانون با وی برخورد خواهد کرد. حتی اگر فرزندان دارای شغلی باشند ولی شغل آنها کفاف مخارج زندگی آنها را ندهد در این حالت همچنان پدر وظیفه پرداخت نفقه را خواهد داشت. این شرایط زمانی برای دریافت نفقه لازم است که پدر تمکن مالی داشته باشد و اگر ثابت شود پدر تمکن مالی ندارد هیچ مجازاتی متوجه وی نخواهد بود ولی همسر وی از این عنوان می تواند دادخواست طلاق دهد. پس تمکن مالی شرط اصلی پرداخت نفقه است و یکی از دلایلی است که پدر یا همسر در دادگاه برای عدم پرداخت نفقه از سوی خود به آن بسنده می کند. دختران بعد از ازدواج مشمول پرداخت نفقه از سوی پدر نیستند و جهیزیه نیز از وظایف پدر نیست همچنین بعد از طلاق دختر پدر وظیفه پرداخت نفقه به وی را ندارد.
