فرق فرجام خواهی و اعاده دادرسی
فرق فرجام خواهی و اعاده دادرسی
فرق فرجام خواهی و اعاده دادرسی چیست؟ فرجام خواهی و اعاده دادرسی در چه مواردی با یکدیگر متفاوت است؟ کارکردهای فرجام خواهی و اعاده دادرسی در چیست؟ در چه مواقعی می توانیم از فرجام خواهی و اعاده دادرسی استفاده کنیم؟ مهمترین مفاهیم مربوط به فرجام خواهی و اعاده دادرسی چیست؟ در کدام دادگاه ها می توان از فرجام خواهی و اعاده دادرسی استفاده کرد؟ مراجع صالح رسیدگی به فرجام خواهی و اعاده دادرسی کدام ها هستند؟
فرجام خواهی و اعاده دادرسی از جمله ابزارهای قانونی است که در اختیار افراد قرار دارد تا به واسطه آن نسبت به حکم صادر شده از سمت دادگاه اعتراض کنند. در واقع با وجود این که حکم صادر شده بر اساس قوانین و شرایط خاصی است و باید قاطع باشد اما با توجه به این که همه این احکام توسط انسان صادر می شود و احتمال خطا و اشتباه در آن وجود دارد قانون این امکان را ایجاد کرده است که فدر در صورت بروز مشکل یا اشتباه در حکم صادر شده نسبت به آن اعتراض کند و درخواست بررسی مجدد را داشته باشد.
به طور کلی اعاده دادرسی بدین معنی است که دادگاه در جریان دادرسی برخی از شرایط را در نظر نگرفته است و لازم است که پرونده مجددا مورد بررسی قرار بگیرد تا رای صادر شده همه جانبه باشد اعاده دادرسی می تواند در همان دادگاه صادر کننده رای و یا در دادگاهی مستقل مورد بررسی قرار بگیرد. هرکدام از این ها شرایط خاص خودش را دارد. اما فرجام خواهی حالتی است که دیوان عالی کشور به عنوان عالی ترین نهاد قضایی رای صادر شده را از نظر قوانین اسلامی و قوانین کشوری مورد بررسی قرار می دهد. در واقع در فرجام خواهی تنها شرایط صدور حکم و خود حکم از نظر قوانین اسلامی و قوانین کشوری مورد بررسی قرار می گیرد. این نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشته باشیم. اما بیایید کمی دقیق تر با تفاوت فرجام خواهی و اعاده دادرسی آشنا شویم.
تفاوت فرجام خواهی و اعاده دادرسی در چیست؟
فرجام خواهی و اعاده دادرسی در موارد بسیاری شبیه یکدیگر هستند. از جمله این که هر دو این ابزارها هم در دادگاه های کیفری و هم در دادگاه های حقوقی قابل استفاده است. یعنی شما می توانید نسبت به رای صادر شده از طرف دادگاه های کیفری و یا دادگاه های حقوقی اعاده دادرسی یا فرجام خواهی داشته باشید. شباهت دیگری که میان فرجام خواهی و اعاده دادرسی وجود دارد این است که اساسا هر دو این ها تنها برای بررسی حکم صادر شده از طرف دادگاه بدوی یا تجدید نظر مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع شما نمی توانید برای قرارهای صادر شده درخواست فرجام خواهی یا اعاده دادرسی را داشته باشید.
بنابراین اگر بخواهیم به صورت خلاصه بیان کنیم، در خصوص دادگاه های صادر کننده رای و نوع رای صادر شده فرجام خواهی و اعاده دادرسی یکسان هستند. اما به جز این در بسیاری دیگر از موارد فرجام خواهی و اعاده دادرسی با یکدیگر متفاوت است. بیایید یک به یک به این تفاوت ها به پردازیم.
اولین نکته مهم این است که اعاده دادرسی در همان دادگاه صادر کننده حکم و یا در دادگاهی مستقل مورد بررسی قرار می گیرد. در واقع اگر اعاده دادرسی در جریان دادرسی صورت بگیرد در همان دادگاه و اگر بعد از اتمام دادرسی اعاده دادرسی انجام شود این احتمال وجود دارد که در دادگاهی دیگر از همان دادگاه صادر کننده رای پرونده مجددا بررسی شود. اما اساسا در بسیاری از موارد همان دادگاه صادر کننده رای مسئول بررسی مجدد پرونده و رسیدگی به آن خواهد بود. اما در خصوص فرجام خواهی دیوان عالی کشور تنها مرجع رسیدگی به فرجام خواهی است و هیچ دادگاه دیگری صلاحیت رسیدگی به این درخواست را ندارد.
از دیگر تفاوت های مهم فرجام خواهی و اعاده دادرسی در این است که اعاده دادرسی در خصوص موضوع حکم به دادگاه تقدیم می شود. در واقع در اعاده دادرسی به خود حکم اعتراض شده است. بنابراین قاضی و دادگاه موظف است در این اعاده دادرسی پرونده و شرایط را یک بار دیگر بررسی کنند و در صورت لزوم نسبت به برگزاری دادگاه و بررسی مدارک و … اقدام کند. اما در فرجام خواهی موضوع حکم مورد بررسی قرار نمی گیرد. در واقع در فرجام خواهی تنها به این موضوع توجه می شود که آیا حکم صادر شده از نظر قانونی و شرعی مشکلی دارد یا خیر. در واقع شما در فرجام خواهی نمی توانید در خصوص موضوع حکم اعتراضی داشته باشید.
فرجام خواهی و اعاده دادرسی و یک نکته قانونی مهم
فرجام خواهی و اعاده دادرسی از ابزارهای مهم قانونی محسوب می شود. از این رو توجه به برخی از نکات قانونی می تواند در این خصوص بسیار مهم باشد. از مهمترین نکاتی که در خصوص اعاده دادرسی وجود دارد و می تواند از تفاوت های فرجام خواهی و اعاده دادرسی محسوب شود این است که اعاده دادرسی حالت شکلی و آشکار دارد. در واقع قانون به صورت کاملا مشخص بیان کرده است که فرد در چه صورتی در دادگاه های حقوقی یا کیفری می تواند از اعاده دادرسی استفاده کند. بنابراین با ارائه درخواست اعاده دادرسی به سرعت شرایط بیان شده در این درخواست مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت وجود و اثبات یکی از شرایط لازم برای اعاده دادرسی دادگاه برای این موضوع آماده می شود.
نکته مهم دیگری که در اینجا وجود دارد این است که اعاده دادرسی در خصوص همان موضوعی صورت می گیرد که در دادخواست ذکر شده است. در واقع همه حکم مورد بررسی قرار نمی گیرد و یا تمام پرونده زیر و رو نمی شود. تنها بخشی از حکم که در دادخواست اعاده دادرسی بیان شده مورد بررسی قرار میگیرد. این نیز از تفاوت های عمده و مهم فرجام خواهی و اعاده دادرسی محسوب می شود. همچنین توجه داشته باشید در خصوص حکمی که مورد اعاده دادرسی قرار گرفته نمی توان دوباره درخواست اعاده دادرسی داشت. این موضوعی است که باید به آن توجه داشته باشید. از این روست که گفته می شود بهتر است در این خصوص از یک وکیل مجرب استفاده کرد.
