تکرار و تعدد جرم

تکرار و تعدد جرم

اگر بخواهیم به زبان ساده به موضوع تکرار و تعدد جرم بپردازیم؛ می‌توانیم ابتدا به تعریف تکرار و تعدد جرم اشاره کنیم. زمانی که شخصی جرمی را مرتکب شده و از دادگاه، محکومیت گرفته است و بعد از اجرای حکم مجازات، جرم دیگری را نیز مرتکب شود که به تبع جرم دوم مستلزم محکومیت شدیدتری از جانب دادگاه باشد؛ تکرار جرم اتفاق افتاده است. حال اگر بخواهیم اشاره‌ای به تعدد جرم نیز داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم؛ زمانی که شخصی چندین بار جرمی را مرتکب شود به طوری که شخص به دلایل متعددی توسط دادگاه، مورد محاکمه قرار نگیرد، تعدد جرم رخ داده است. در ادامه مقاله بیشتر درباره تکرار و تعدد جرم صحبت خواهیم کرد، به طوری که اطلاعات لازم درباره این موضوع به طور کامل در اختیارتان قرار بگیرد.

توضیحاتی درباره تکرار و تعدد جرم

در قسمت قبلی مقاله درباره تکرار و تعدد جرم به صورت جداگانه صحبت شد و به صورت کلی، آن‌ها را برای‌تان تعریف کردیم. در این قسمت قصد داریم تا دقیق‌تر‌ به موضوع تکرار و تعدد جرم بپردازیم و هر کدام از عناوین تکرار و تعدد جرم را به صورت جداگانه و مفصل توضیح دهیم؛ البته قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازیم، لازم است که با انواع جرایم، به طور کلی آشنا شویم؛ چرا که برای انواع جرایم، حکمی متفاوت وجود دارد.

به طور کلی در قانون با دو نوع جرم سر و کار داریم که عبارتند از:

جرم تعزیری

جرم حدی

اگر بخواهیم گریزی به توضیح جرایم تعزیری و همچنین جرایم حدی بزنیم، می‌توانیم جرایمی را که مجازات آن‌ها توسط دین مبین اسلام تعیین گشته را جرایم حدی تلقی کنیم و جرایمی را که مجازات آن‌ها توسط حکومت تعیین شده است را جرایم تعزیری نام گذاری کنیم. حال که با مفهوم انواع جرایم آشنا شدیم، بهتر است که به موضوع اصلی مقاله که تکرار و تعدد جرم است، بپردازیم.

• 

بررسی تکرار و تعدد جرم به صورت جداگانه

با مطالعه بخش‌های قبلی مقاله، مطمئنا ذهنیت‌های زیادی نسبت به موضوع تکرار و تعدد جرم پیدا کرده‌اید. در این بخش قصد داریم تا به صورت جداگانه هر کدام از عناوین تکرار و تعدد جرم را مورد بررسی قرار دهیم.

تکرار جرم

همان طور در قسمت اول به آن اشاره شد، زمانی که شخصی جرمی را مرتکب می‌شود، از جانب دادگاه حکمی را به عنوان مجازات دریافت می‌کند و اگر بعد از اجرای مجازات دوباره مرتکب جرم شود، مجازات شدیدتری در انتظار او خواهد بود. شدیدتر شدن مجازات بستگی به نوع جرم شخص دارد، به طوری که بین مجازات جرایم حدی و جرایم تعزیری تفاوت‌هایی وجود دارد.

حکم تکرار جرم برای جرایم حدی

 همان طور که می‌دانید، مجازات جرایم حدی توسط دین اسلام تعیین شده است و طبق ماده 136 قانون مجازات اسلامی، شخص بعد از 4 بار تکرار جرم حدی، حکمی جز اعدام نخواهد داشت. اگر شخصی مرتکب جرم حدی شود و توسط دادگاه نیز مجازات گردد، در صورت تکرار آن، دوباره مجازات خواهد شد و بعد از تکرار چهارمین دفعه، حکمی که توسط دادگاه صادر می‌شود، اعدام شخص می‌باشد. البته نکته‌ای که وجود دارد این است که جرم در هر 4 دفعه باید یکسان باشد؛ یعنی اگر شخصی شراب خواری کرده و برای آن مجازات شد، دفعه‌های بعدی نیز باید همین جرم را مرتکب شود و اگر دفعه چهارم، مرتکب جرم حدی دیگری نظیر زنا شود، حکم اعدام برای او صادر نخواهد شد. نکته دیگری که درباره تکرار جرم مهم است، اجرای مجازات بعد از هر جرم است. به زبان ساده، اگر شخصی چندین بار مرتکب جرم حدی شود ولی توسط دادگاه مجازات نشود، به دلیل جرایم پیشینش، حکم اعدام برای او صادر نخواهد شد و در این زمان تعدد جرم رخ داده است که در  قسمت‌های بعدی مقاله‌ی تکرار و تعدد جرم، توضیح داده خواهد شد.

• 

حکم تکرار جرم برای جرایم تعزیری

همان طور که می‌دانید، جرایم تعزیری، جرایمی هستند که مجازات آن‌ها توسط قوانین حکومتی تعیین می‌شوند. با توجه به ماده 137 قانون مجازات اسلامی، شخصی که مرتکب جرم تعزیری شده و توسط دادگاه مجازات گردد، اگر بعد از اتمام دوره مجازاتش، دوباره مرتکب جرم تعزیری شود، مجازات شدیدتری برای او در نظر گرفته خواهد شد. نکته‌ای که در این بخش باید بدانید، درجه جرم تعزیری می‌باشد. درجه جرایم تعزیری از 1 تا 8 تعیین می‌شوند که این تقسیم بندی درجات، به منظور میزان خطرناک بودن جرایم می‌باشند به طوری که هرچه درجه جرم به سمت عدد 1 میل کند، جرم خطرناک‌تر است؛ همچنین قابل ذکر است که تکرار جرم طبق قانون برای جرایم درجه 1 تا درجه 6 می‌باشد. نکته حائز اهمیت دیگر در این مورد، این است که جرمی که شخص مرتکب می‌شود باید از نوع عمد باشد و اگر غیر عمد باشد، تکرار جرم برایش صدق نخواهد کرد؛ همچنین جرمی که شخص مرتکب می‌شود، نباید از نوع سیاسی و مطبوعاتی باشد و همچنین، زمان اتفاق افتادن جرم دوم باید قبل از اعاده حیثیت جرم اول باشد.

تعدد جرم

همان طور که در قسمت اول مقاله مطالعه کردید، تعدد جرم به معنای مرتکب شدن شخصی به جرم است به طوری که این ارتکاب جرم، به صورت متعدد انجام گردد و به خاطر دلایلی همچون متواری بودن مجرم و کشف نشدن جرم، شخص توسط دادگاه مجازات نشود. تعدد جرم به دو صورت مختلف می‌باشد که عبارتند از تعدد اعتباری و تعدد واقعی. به زبان ساده تعدد اعتباری یا تعدد معنوی، تعددی است که فرد با ارتکاب جرم، دو یا چند ماده از قانون را نقض کند. تعدد واقعی یا تعدد مادی نیز به معنی این است که شخص، مرتکب جرم‌های متعددی گشته است به طوری که هر کدام از آن‌ها جرم واحدی می‌باشند. در تعدد مادی اگر شخصی مرتکب جرم تعزیری شود، چند نکته شامل حال او خواهد شد.

جرم‌های ارتکابی شخص اگر دارای حداقل و حداکثر مجازات باشد، در صورتی که تعداد جرم کمتر از سه تا باشد، حداکثر مجازات برای شخص، صادر خواهد شد و اگر حداقل و حداکثر نداشت به اندازه یک چهارم بیشتر از اصل مجازات جرم، برای شخص حکم صادر می‌شود. اگر تعداد جرمی که شخص، مرتکب شده بیشتر از سه تا باشد، در صورتی که دارای حداقل و حداکثر مجازات باشند، دادگاه بیشتر از حداکثر مجازات، حکم صادر خواهد کرد به طوری که مازاد آن بیشتر از نصف حداکثر مجازات نباشد و اگر جرم ارتکابی دارای حداقل و حداکثر نباشد، دادگاه به اندازه نصف مجازات آن جرم، به اصل مجازات اضافه خواهد کرد.