تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع

تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع

پیشگفتار

ابتدا قبل از بررسی تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع باید شناخت دقیقی از کلاهبرداری و تعریف درستی از تحصیل مال از طریق نامشروع داشته باشیم تا بتوانیم تفاوت‌های این دو را تشخیص دهیم، همچنین با بررسی ویژگی‌های این جرایم می‌توانیم از اشتباه گرفتن این جرایم با یکدیگر جلوگیری کنیم تا عمدا یا سهوا دچار خطا نشویم.

کلاهبرداری

کلاهبرداری به عملی سودجویانه و مجرمانه‌ای گفته می‌شود که در آن با استفاده روش‌های متفاوت اقدام به فریب شخص یا اشخاصی برای کسب سود برای فرد، افراد و یا موسسه‌ی که کلاهبرداری می کند، انجام می گیرد، در این عمل ممکن است از اقداماتی مانند: فریبکاری، زورگویی، جعل نام و یا عنوان تجاری و سوء استفاده از ناآگاهی شخص فریب خورده استفاده شود و از این طریق بدون اطلاع شخص فریب خورده اقدام به استفاده از مال یا دارایی آن کنند؛ که البته این توضیح مختصر برای شناخت تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع کافی نیست و نیاز به توضیح بیشتری دارد؛ برای مثال درست است که کلاهبرداری یک نوع جرم شناخته شده محسوب می‌‌شود، اما با توجه به اینکه قوانین در کشور‌های مختلف فرق می‌کند، قوانین اجرایی و نوع مجازاتی که برای این گونه جرم‌ها صادر می‌شود تفاوت دارد و گاهی حتی تعریف مجرم در چند کشور باهم متفاوت است، با این حال علاوه بر تعریف کلاهبرداری برای بررسی تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع از نظر قانونی، باید بدانیم که اصطلاحا کلاهبردار به چه شخصی می‌گویند.

• 

کلاهبردار

این اصطلاح زمانی بکار برده می‌شود که یک فرد، گروه و یا موسسه‌ای با استفاده از  فعالیت‌هایی مانند: فریبکاری، حقه بازی و یا وعده، دروغ از ناآگاهی شخص یا اشخاص سوء استفاده کند، و اموال و دارایی آنها را با دادن وعده سود و… تصاحب کند و فرد کلاهبردار از آن اموال به نفع خود استفاده کند که در این میان فرد نه تنها نارضایتی نسبت به انتقال دارایی خود ندارد بلکه گاهی کلاهبردار از شیوه‌هایی استفاده میکند که شخص کاملا به او اعتماد کرده و با رضایت و اختیار کامل آن را به فرد کلاهبردار می‌دهد؛ اما برای شناخت تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع باید گفت:

امروزه با پیشرفت کردن تکنولوژی و فناوری‌های مختلف روش کلاهبرداری نیز بروز و در آن از شیوه‌های جدیدی استفاده می‌شود که گاهی فرد نسبت به آنها کاملا بی اطلاع است بطوریکه ممکن است به سرعت در دام آنها گرفتار شود، امروزه کلاهبرداری را از نظر میانگین سنی میتوان به دو دسته کلاهبرداران غیر اینترنتی و کلاهبرداران اینترنتی تقسم کرد که میانگین کلاهبرداران اینترنتی با ۱۸ تا ۳۵ سال پایین تراز میانگین سنی کلاهبرداران غیر اینترنتی است.

تحصیل مال از طریق نامشروع

از دیگر روش‌های تشخیص تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع نکاتی است که در متن۲ ماده تشدید مجازات، ارتشاء اختلاس، کلاهبرداری، آمده و منظور قانون‌گذار از کلمه نامشروع در این جرم تنها به معنی غیرشرعی بودن راه کسب سود نیست، بلکه برای بررسی تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع از نظر قانونی باید بدانیم که منظور کسب هرگونه سودی می‌باشد که دارای مشروعیت قانونی نیست و یعنی فرد با استفاده از داشتن شرایط مخصوص که اصطلاحا به آن موافقت اصولی گفته می‌شود مانند: در اختیار داشتن مجوز واردات و صادرات و یا احکامی از این قبیل که فرد را مجاز به استفاده و یا بررسی برخی از امکانات با رعایت ضوابط و اصول می‌کند سوء استفاده کرده و آن را با هدف کسب سود در اختیار دیگران قرار دهد و یا اینکه خود مستقیما اقدام به سوء استفاده از آنها کند و این طریق وجهی را بدست آورد که دارای مشروعیت قانونی نیست.

بررسی دلایل تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع

پس تا اینجا با مفهوم کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع آشنا شدیم و می‌توانیم به بررسی تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع از نظر قانونی بپردازیم:

همانطور که میدانید در کلاهبرداری فرد با استفاده از حقه‌ بازی، دروغ و فریب کاری باید اعتماد شخص را نسبت به خودش جلب کند تا بتواند اموال یا دارایی را با میل و رضایت صاحب آن در اختیار بگیرد؛ اما تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع در این است که برای انجام جرم تحصیل مال از طریق نامشروع فرد باید دارای پست و مجوزی رسمی باشد و علاوه بر آن برای فروش یا بدست آوردن مال نامشروع نیاز به همکاری با افراد مقامات و… دارد و فرد به تنهایی در انجام آن دست ندارد، ولی در کلاهبرداری فرد خودش می‌تواند به تنهایی مجرم باشد.

• 

مجازات کلاهبرداری

از دیگر راه‌های بررسی تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع از نظر قانونی این است که برای  جرم تلقی شدن هر کدام از این جرایم شرایط خاصی وجود دارد برای مثال برای اینکه بتوانیم بگوییم در یک عمل کلاهبرداری صورت گرفته ۲شرط وجود دارد:

ورود ضرر به قربانی

برداشت وجه توسط کلاهبردار یا فردی که شخص از او شکایت دارد

که جزو تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع محسوب میشود و  در صورت وقوع جرم تفاوت‌های دیگری در نوع حکم آن وجود دارد که برای کلاهبرداری می‌توان به ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب شده توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام مراجعه کرد که طبق آن: کمترین مجازات برای شروع کلاهبرداری پرداخت همان مبلغ خواهد بود ودر صورتی که تشخیص داده شود هدف فرد از این کار کلاهبرداری بوده فرد مجرم محکوم به مجازات آن جرم است و در صورتی که فرد دارای مقام مدیرکل یا هم تراز آن باشد به ممنوعیت کامل و در صورت داشتن مقام پایین‌ تر به ۶ ماه تا ۳ سال ممنوعیت استفاده از خدمات دولتی محکوم خواهند شد که از مجازات اصلی این جرم شناخته می‌شود می‌شود.

مجازات تحصیل مال از طریق نامشروع

یکی دیگر از تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع  این است که مجازات افرادی که از این طریق اقدام به کسب سود میکنند به موجب ماده ۲ قانون گفته‌ شده علاوه بر پرداخت خود مال به مجازات سه ماه تا دوسال حبس و یا پرداخت جریمه نقدی معادل دو برابر مال به دست آمده محکوم خواهند شد، اما تحصیل مال از طریق نامشروع دارای ویژگی‌های زیر است.

سوء استفاده از امتیاز و یا خرید و فروش آن

انجام تقلب در توزیع کالاهایی که تابع ضوابط معین است

کسب سود از این طریق

از دلایل دیگر تفاوت کلاهبرداری و تحصیل مال از طریق نامشروع می‌توان به میانگین سنی مجرمین اشاره کرد که معمولا مجرمین کلاهبرداری دارای میانگین سنی پایین تری نسبت به مجرمین تحصیل مال از طریق نامشروع هستند.